Zenuwaandoeningen

Neuropathie

Neuropathie is een aandoening van een of meerdere zenuwen. Hierdoor verandert het gevoel in armen, benen of gezicht en werken de spieren niet meer zoals normaal. Er kan één zenuw niet goed werken (mononeuropathie) of meerdere zenuwen aangetast zijn (polyneuropathie). De aandoening is vaak niet te genezen. Naar schatting hebben enkele honderdduizenden Nederlanders neuropathie.
Bij de ene vorm van neuropathie overheersen klachten van het gevoel (een doof gevoel of pijn) en bij andere vormen is er (ook) sprake van zwakte van de spieren. De verschijnselen ontstaan vaak langzaam, over een periode van maanden of jaren. Zeldzamer zijn snel beginnende, ernstig verlopende neuropathieën.  

Klachten

De zenuwen sturen signalen van en naar ons centrale zenuwstelsel. Die signalen zorgen er onder meer voor dat onze spieren kunnen bewegen en dat  we kunnen voelen. Zenuwen die zijn aangedaan kunnen meerdere klachten in bijvoorbeeld de armen of benen geven:

• Tintelingen of brandend en stekend gevoel;
• Doof of veranderd gevoel;
• Gevoel op watten te lopen;
• Evenwichtsstoornis;
• Spierzwakte (bijvoorbeeld klapvoeten);
• Moeite met schrijven of openen van deksels.
• Minder goed werkende organen (zoals de blaas, de darmen en het hart).

Er kan sprake zijn van motorische, sensibele, autonome of gemengde neuropathie. Bij de eerste twee vormen werken de spieren of het gevoel niet goed. Bij autonome neuropathie werken de organen zoals de darmen, blaas, huid of hart niet helemaal goed. Bij een gemengde neuropathie heeft een patiënt last van meerdere van verschijnselen..

Soorten neuropathie

Er zijn verschillende soorten neuropathieën:  

• Mononeuropathie

Bij deze vorm is één zenuw aangetast. Veel voorkomende mononeuropathieën zijn het carpale-tunnelsyndroom, aangezichtspijn, ulnaropathie, peroneus en  radialis neuropathie.  

• Multiple mononeuropathie

Hierbij zijn verschillende zenuwen op een niet-systematische manier aangetast. De beschadigde zenuwen kunnen zich overal in het lichaam bevinden.  

• Radiculopathie

Hierbij is de zenuwwortel in het wervelkanaal of de schedel aangetast.

• Polyneuropathie

Bij polyneuropathie zijn meerdere zenuwen op een systematische manier aangetast. Dat wil zeggen dat er sprake is van dezelfde verschijnselen aan de linker- en rechterkant van het lichaam, die vaak gelijktijdig en even ernstig optreden.

Oorzaken

Er zijn veel verschillende typen neuropathieën, elk met een andere onderliggende oorzaak. Soms blijft de oorzaak ook na onderzoek onbekend.
Neuropathieën zijn vaak het gevolg van druk op een bepaalde zenuw (carpale-tunnelsyndroom, ulnaropathie, peroneus neuropathie), doordat de zenuw erg aan de oppervlakte ligt of in een nauwe ruimte verloopt.

Diagnose  

De neuroloog stelt een diagnose op basis van de klachten van de patiënt en onderzoek. Vaak wordt dan een spierzenuwonderzoek (EMG) aangevraagd. Het spierzenuwonderzoek kan de diagnose bevestigen, meer informatie geven over de ernst van de aandoening en over het type zenuw dat betrokken is. Dit kan van belang zijn voor de behandeling. Soms kan een echo of een scan van het traject van de zenuw worden gemaakt.  

Behandeling

De behandeling van neuropathie is afhankelijk van de oorzaak. Vaak is de aandoening niet te genezen en bestaat de behandeling uit het bestrijden van de symptomen. Voorbeelden daarvan zijn pijnbestrijding en ondersteunende maatregelen, zoals zorgen voor minder druk op de zenuw. In sommige gevallen is verwijzing naar een revalidatiearts nodig, soms kan ook voor een operatie worden gekozen om de druk op de zenuw op te heffen.

Meer informatie

Meer over neuropatische pijn bij de Nederlandse Vereniging voor Neurologie.