Hoofdpijn

Hoofdpijn komt veel voor. Bijna iedereen heeft er wel eens last van. Bij de meeste mensen verdwijnt de pijn na het slikken van een pijnstiller of een goede nachtrust. Eén op de vijf mensen heeft wekelijks hoofdpijn. Ook zijn er mensen die (bijna) dagelijks hoofdpijn hebben, zoals spierspanningshoofdpijn of medicijnafhankelijke hoofdpijn. Hoofdpijn kan een grote impact hebben op het dagelijks leven, maar heeft meestal geen ernstige oorzaak. In het Slingeland Ziekenhuis kunnen mensen met chronische hoofdpijn terecht bij de Hoofdpijnpolikliniek. De neurologen en de hoofdpijnverpleegkundigen behandelen hier patiënten met langdurige hoofdpijn. De huisarts kan een verwijzing geven voor de Hoofdpijnpolikliniek.

Soorten hoofdpijn

Er zijn verschillende soorten hoofdpijn waar mensen last van kunnen hebben. Hoofdpijn die vaak terugkomt noemen we chronisch hoofdpijn. Spierspanningshoofdpijn komt het vaakst voor, gevolgd door migraine. Negen van de tien mensen hebben hier last van. Ook kan iemand bijvoorbeeld medicijnafhankelijke hoofdpijn of clusterhoofdpijn hebben. Daarnaast zijn er nog minder vaak voorkomende vormen van hoofdpijn.

Spierspanningshoofdpijn

Spierspanningshoofdpijn is een verzamelnaam voor verschillende vormen van hoofdpijn, waarvan de oorzaak onbekend is. De naam wekt de suggestie dat deze vorm van hoofdpijn door stress of gespannen spieren wordt veroorzaakt, maar dat is niet bewezen. Iemand met spierspanningshoofdpijn klaagt over een strakke band om het hoofd of pijn die uit de nek omhoog kruipt. Ook kan deze hoofdpijn een dof en drukkend gevoel op het hoofd geven. Spierspanningshoofdpijn kan heel vervelend zijn, maar is niet ernstig.

Meer informatie over de verschijnselen en behandeling van spierspanningshoofdpijn.
 

Migraine

Bij migraine krijgt iemand een plotselinge aanval van intense hoofdpijn, die enkele uren tot dagen kan aanhouden. Bij migraine gaat er iets mis in het zenuwstelsel. De bloedvaten in het hoofd vernauwen zich eerst en zetten daarna uit. Dit veroorzaakt zeer pijnlijke hoofdpijn. Braken en overgevoeligheid voor licht kunnen verschijnselen van migraine zijn. Migraine komt vaak voor: ongeveer 2,5 miljoen Nederlanders hebben er last van. Tussen de aanvallen door hebben de meeste mensen geen hoofdpijn.

Meer informatie over de verschijnselen en behandeling van migraine.  

Medicijnafhankelijke hoofdpijn

Medicijnafhankelijke hoofdpijn kan ontstaan bij mensen die gevoelig zijn voor hoofdpijn en daar vaak pijnstillers tegen slikken. Iemand met medicijnafhankelijke hoofdpijn heeft elke dag last van hoofdpijn. Het kan ontstaan door het slikken van zowel lichte als zware pijnstillers. Elke dag een halve paracetamol kan al na drie maanden dagelijkse hoofdpijn geven die niet meer overgaat. Alleen door in één keer te stoppen met pijnstillers kan medicijnafhankelijke hoofdpijn overgaan.

Meer informatie over de verschijnselen en behandeling van medicijnafhankelijke hoofdpijn.

Clusterhoofdpijn

Een meer zeldzame vorm van hoofdpijn is clusterhoofdpijn, waarbij de aanvallen in groepjes (clusters) komen. De pijn is zeer heftig en gaat vaak gepaard met de drang om te bewegen. Mensen hebben weken of maanden veel hoofdpijnaanvallen, en daarna maanden of jaren geen aanvallen. Maar er zijn ook mensen met dagelijkse clusterhoofdpijn. Meestal is het goed te behandelen met medicijnen. Naar schatting lijden 10.000 Nederlanders aan deze vorm van hoofdpijn.

Meer informatie over de verschijnselen en behandeling van clusterhoofdpijn.

Oorzaken  

Het komt zelden voor dat hoofdpijn één duidelijke oorzaak heeft. Bij primaire hoofdpijn als migraine en spierspanningshoofdpijn is er geen duidelijke oorzaak aan te wijzen. In sommige gevallen heeft hoofdpijn wel een duidelijke oorzaak, bijvoorbeeld wanneer iemand last heeft van een bijholteontsteking, griep, een hersenschudding, het te vaak gebruiken van pijnstillers of een hersenbloeding of hersentumor. Vaak zijn er dan ook andere symptomen en klachten aanwezig. Andere factoren die hoofdpijn kunnen uitlokken: ·        

• Lichamelijke overgevoeligheid (van de spieren of bloedvaten);
• Emoties, zoals angst of woede;
• Veranderingen in het weer.

Psychologische factoren bij hoofdpijn

Wanneer blijkt dat spanning en stress een rol spelen bij het ontstaan of verergeren van hoofdpijn, dan kan de neuroloog een consult bij de psycholoog aanraden. Vaak is de draaglast en draagkracht bij hoofdpijnpatiënten niet in evenwicht. De psycholoog helpt om dit in kaart te brengen en te begrijpen. Mensen met chronische hoofdpijn hebben een hogere kans op depressie. Voor de behandeling van hoofdpijn is het goed een depressie te herkennen en te behandelen. Helaas zijn er ook patiënten waarbij de behandelingen niet of te weinig aanslaan. De psycholoog kan helpen om de hoofdpijn te accepteren en er zo goed mogelijk mee te leren leven.  

Diagnose

De neuroloog stelt een diagnose op basis van de klachten van de patiënt. Aanvullend onderzoek is meestal niet nodig. In bijzondere gevallen zal er een CT- of MRI-scan worden gemaakt.
 

Behandeling

De neuroloog stemt de behandeling af op het type hoofdpijn waar de patiënt last van heeft. Behandeling kan bestaan uit:

• Medicijnen;
• Aanpassen van lichaamshouding;
• Leren omgaan met pijn.  
  
  

Medicijnen

Behandeling van hoofdpijn begint met paracetamol of ibuprofen. Mensen met migraine kunnen medicijnen (triptanen) krijgen die werken op de bloedvaten in het hoofd. Medicijnen kunnen bijwerkingen hebben en juist chronische hoofdpijn tot gevolg hebben.  

Aanpassen van houding

Veel mensen met hoofdpijn verkrampen hun spieren in schouders en nek, waardoor de hoofpijn verergert. Fysiotherapie, cesar- of mensendiecktherapie kunnen helpen om de spieren ontspannen te houden.  

Leren omgaan met pijn

Patiënten bij wie de pijn chronisch blijft, kunnen baat hebben bij cursussen om te leren omgaan met chronische pijn. Pijncentra, revalidatiecentra en thuiszorginstellingen bieden deze trainingen aan.  

Meer informatie

Folders

• Hoofdpijnpolikliniek
• Hoofdpijndagboek
• Medicijnafhankelijke hoofdpijn van de Nederlandse Vereniging voor Neurologie.
• Migraine van de Nederlandse Vereniging voor Neurologie.
• Clusterhoofdpijn van de Nederlandse Vereniging voor Neurologie.

Patiëntenvereniging

• Hoofdpijnnet

Vervolg informatie:

• Clusterhoofdpijn
• Medicatie-afhankelijke hoofdpijn
• Migraine
• Spierspanningshoofdpijn