Spierspanningshoofdpijn

Spierspanningshoofdpijn is een verzamelnaam voor verschillende vormen van hoofdpijn, waarvan de oorzaak onbekend is. De naam wekt de suggestie  dat deze vorm van hoofdpijn door stress of gespannen spieren wordt veroorzaakt, maar dat is niet bewezen. Spierspanningshoofdpijn kan heel vervelend zijn, maar is niet ernstig. Meer dan de helft van alle Nederlanders heeft er wel eens last van. Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. 

Symptomen

De symptomen van spierspanningshoofdpijn zijn niet voor iedereen hetzelfde. Iemand kan af en toe spierspanningshoofdpijn hebben (episodische spanningshoofdpijn). Dat wil zeggen dat hij of zij er tussen de 30 minuten en 7 dagen per maand last van heeft. Bij chronische spierspanningshoofdpijn heeft iemand meer dan 15 dagen per maand hoofdpijn.
Spierspanningshoofdpijn die lang aanhoudt vergroot de kans op depressiviteit.

Bij twee van de volgende symptomen is er sprake van spierspanningshoofdpijn:

• Pijn aan beide kanten van het hoofd;
• Doffe en drukkende pijn;
• Lichte tot matig intense pijn;
• Pijn verergert niet bij lichamelijke inspanning.

Andere kenmerken van spierspanningshoofdpijn:

• Uitstralende pijn van nek naar hoofd;
• Stijve en pijnlijke schouders;
• Misselijkheid (zonder braken);
• Gevoeligheid voor harde geluiden of fel licht;
• Depressiviteit.   

Bij spierspanningshoofdpijn kan iemand zich meestal wel lichamelijk inspannen. De hevigheid van de pijn wisselt gedurende de dag. Minder werken en rust nemen kunnen soms invloed hebben op de mate van de hoofdpijn.

Oorzaken

De oorzaak van spierspanningshoofdpijn is niet bekend. Er bestaan veel nog niet bewezen theorieën. Zo zou een verlaagde pijndrempel in de hersenen, in combinatie met  pijn vanuit de nek en de gezichtsspieren mogelijk de oorzaak kunnen zijn.
Spierspanningshoofdpijn komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen. Hoe dit komt is niet bekend. Mogelijk spelen een andere lichaamsbouw, lichaamshouding en hormonen een rol.
Factoren die spierspanningshoofdpijn kunnen uitlokken:

• Een verkeerde lichaamshouding;
• Stress;
• Een bril op verkeerde sterkte;
• Tandenknarsen.  

Soms kan ook een andere aandoening de oorzaak zijn van spierspanningshoofdpijn, zoals een allergie, chronische verkoudheid, neusbijholteontsteking of bloedarmoede.  

Diagnose

De neuroloog stelt een diagnose op basis van de klachten van de patiënt. Aanvullend onderzoek is meestal niet nodig. In bijzondere gevallen zal er een CT- of MRI-scan worden gemaakt. mHet bijhouden van een Hoofdpijndagboek kan de neuroloog inzicht geven in de klachten.  

Behandeling

De behandeling van spierspanningshoofdpijn kan bestaan uit:

• Voorlichting;
• Fysiotherapie;
• Manuele therapie (behandeling van spieren, gewrichten en zenuwen);
• Lichte pijnstillers, zoals paracetamol of diclofenac;
• Zwaardere pijnstillers, zoals amitriptylline of nortrilen.  

Een klein deel van de patiënten met spanningshoofdpijn ontwikkelt chronische hoofdpijn. Waarom dat gebeurt is niet bekend. Vaak speelt het langdurig gebruik van pijnstillers en/of cafeïne een rol. Het onmiddellijk stoppen met pijnstillers en cafeïne is de aangewezen behandeling hiervoor. In het Slingeland Ziekenhuis kunnen mensen met chronische hoofdpijn terecht bij de Hoofdpijnpolikliniek. De neurologen en de hoofdpijnverpleegkundigen behandelen hier patiënten met langdurige hoofdpijn.

Meer informatie

Folders

• Hoofdpijnpolikliniek
• Hoofdpijndagboek
  

Patiëntenvereniging

• Hoofdpijnnet