Polyneuropathie

Polyneuropathie is een aandoening van de zenuwen in de armen en benen. Hierdoor verandert het gevoel in armen en benen en werken de spieren niet meer zoals normaal. De aandoening is meestal niet te genezen.

Naar schatting hebben enkele honderdduizenden Nederlanders polyneuropathie.

Bij de ene vorm van polyneuropathie overheersen klachten van het gevoel (een doof gevoel of pijn) en bij andere vormen is er (ook) sprake van zwakte van de spieren. De verschijnselen ontstaan vaak langzaam, over een periode van maanden of jaren. Zeldzamer zijn snel beginnende, ernstig verlopende polyneuropathieën. Polyneuropathie begint meestal in de tenen en voeten en kan zich later uitbreiden tot de onderbenen, de vingertoppen en handen. In het algemeen treden de verschijnselen aan de linker- en rechterkant van het lichaam in gelijke mate op.

Klachten

Zenuwen die zijn aangedaan kunnen meerdere klachten aan armen of benen geven:

• Tintelingen of brandend en stekend gevoel;
• Doof of veranderd gevoel;
• Gevoel op watten te lopen;
• Evenwichtsstoornis;
• Spierzwakte (bijvoorbeeld klapvoeten);
• Moeite met schrijven of openen van deksels.
• Minder goed werkende organen (zoals de blaas, de darmen en het hart).
  
  

Oorzaken

Er zijn veel verschillende typen polyneuropathieën, elk met een andere onderliggende oorzaak. Het gebeurt, ondanks goed onderzoek, nog vaak dat de oorzaak onbekend blijft. Polyneuropathieën kunnen het gevolg zijn van:

• een stofwisselingziekte (zoals suikerziekte of een stoornis van de schildklier of nieren);
• een tekort aan bepaalde stoffen (zoals vitamine B1/B12);
• intoxicatie (door teveel alcohol, chemotherapie of teveel vitamine B6);
• erfelijke aandoeningen;
• infecties (zoals aids of de ziekte van Lyme);
• auto-immuunaandoening (zoals het Guillain-Barré syndroom).
  
  

Diagnose

De neuroloog stelt een diagnose op basis van de klachten van de patiënt en onderzoek. Als er een duidelijke oorzaak voor polyneuropathie is, zoals bijvoorbeeld suikerziekte, is de diagnose snel gesteld. Is er geen direct duidelijke oorzaak, dan volgt aanvullend onderzoek. Dit is meestal bloedonderzoek en een spierzenuwonderzoek (EMG). Het spierzenuwonderzoek kan de diagnose bevestigen, meer informatie geven over de ernst van de aandoening en over het type zenuw dat betrokken is. Dit kan van belang zijn voor de behandeling.

Behandeling

De behandeling van polyneuropathie is afhankelijk van de oorzaak. Vaak is de aandoening niet te genezen en bestaat de behandeling uit het bestrijden van de symptomen. Voorbeelden daarvan zijn pijnbestrijding en ondersteunende maatregelen, zoals aangepaste schoenen. In sommige gevallen is verwijzing naar een revalidatiearts nodig. Voor een beperkt aantal polyneuropathieën kan ziekenhuisopname en behandeling met medicijnen tegen ontstekingen nodig zijn. Dit zijn vaak de polyneuropathieën die ontstaan als gevolg van een ontstekings- of auto-immuunreactie.

Meer informatie

• Spierziekten Nederland: polyneuropathie

• Diabetes Vereniging Nederland
• Nederlandse Vereniging voor Neurologie