Migraine

Gepubliceerd op: 18 februari 2022

Bij migraine krijgt iemand een plotselinge aanval van intense hoofdpijn, die enkele uren tot dagen kan aanhouden. Bij migraine gaat er iets mis in het zenuwstelsel. De bloedvaten in het hoofd vernauwen zich eerst en zetten daarna uit. Dit veroorzaakt zeer pijnlijke hoofdpijn. Ook braken en overgevoeligheid voor licht kunnen verschijnselen van migraine zijn. Tussen de aanvallen door hebben de meeste mensen geen hoofdpijn.
Migraine komt vaak voor: ongeveer 2,5 miljoen Nederlanders hebben er last van. Vrouwen hebben er vaker last van dan mannen, vooral tussen het 15e en 50e jaar. Migraine kan ook bij kinderen voorkomen.

Symptomen

Niet elke patiënt met migraine heeft dezelfde klachten:

Pijn komt in aanvallen;
Duidelijk begin en einde;
Pijn zit meestal aan één kant van het hoofd;
Heftige bonzende of kloppende pijn;
Misselijkheid en/of braken;
Overgevoeligheid voor licht en/of geluid;
Inspanning verergert de hoofdpijn;
Aanval kan 4 uur tot drie dagen duren.

Een migraineaanval heeft vier fasen die niet bij iedereen even sterk voorkomen.

Waarschuwingsfase (prodroom)
Aurafase (lichtflisen, zwarte vlekken)
Hoofpijnfase
Herstelfase

Tijdens de waarschuwingsfase kondigt de aanval zich enkele uren tot enkele dagen van te voren aan. Iemand die last heeft van auraverschijnselen kan in de tweede fase lichtflitsen of zwarte vlekken zien. Die gaan over als de hoofdpijnfase begint. Tijdens de hoofdpijnfase heeft de persoon last van bonzende hoofdpijn, die vier uur tot drie dagen kan duren. In de herstelfase neemt de hoofdpijn af, waarna iemand vaak in slaap valt. Meestal duurt het nog een tot twee dagen voordat de persoon zich beter voelt.

Migraine met auraverschijnselen

Vijftien procent van de migrainepatiënten heeft last van auraverschijnselen, dat wil zeggen dat iemand lichtflitsen en zwarte vlekken voor de ogen ziet. Meestal gebeurt dit voorafgaand aan de hoofdpijn. De auraverschijnselen hoeven niet bij elke aanval op te treden en kunnen soms ook voorkomen zonder hoofdpijn. Ze duren 10 minuten tot een uur. De verschijnselen verdwijnen vanzelf weer. Kenmerken van auraverschijnselen die kunnen optreden:

Gezichtsvelduitval (minder goed zien aan één zijde van het gezichtsveld);
Zien van lichtflitsen, vlekken of sterretjes;
Tintelingen aan één kant van het lichaam;
Krachtverlies (zelden);
Spraakstoornissen (zelden).

Migraine zonder auraverschijnselen

Mensen met migraine zonder auraverschijnselen hebben bovenstaande symptomen niet. Wel kunnen zij gevoelig zijn voor licht en geluid en last hebben van misselijkheid.

Zeldzame vormen van migraine

Er zijn ook enkele bijzondere vormen van migraine. Bijvoorbeeld oftalmoplegische migraine, waarbij iemand dubbel ziet en de oogspieren tijdelijk verlamd raken. Of migraine met auraverschijnselen maar zonder hoofdpijn. Een ander voorbeeld is netvliesmigraine, waarbij iemand lichthallucinaties krijgt, minder scherp zit en de hoofdpijn in het oog voelbaar is.

Oorzaken

De exacte oorzaak van migraine is nog niet bekend. Wel is duidelijk dat het zenuwstelsel een migraineaanval in gang zet. Migraine begint na een soort kortsluiting in de hersenen. De bloedvaten vernauwen zich en zetten daarna sterk uit. Dit veroorzaakt stevige hoofdpijn. Er is veel discussie over factoren die migraine zouden kunnen uitlokken, zoals het drinken van wijn of het eten van chocolade. Dit hoeft echter niet bij elke patiënt zo te zijn. Meestal is de relatie van migraineaanvallen met stress of bepaald voedsel niet duidelijk. Wel kunnen hormonale schommelingen bij vrouwen, zoals de menstruatie of de overgang, een rol spelen.

Factoren die migraine kunnen uitlokken:

Hevige emoties (zoals stress, woede, angst en depressie);
Ernstige vermoeidheid;
Lichamelijke oorzaken (zoals slaaptekort, kiespijn, zware voorwerpen tillen, bukken en buigen);
Hormonen (zoals anticonceptiepil, menstruatie, overgang);
Omgevingsfactoren (zoals weersveranderingen, felle zon, lawaai, zuurstofgebrek);
Voeding, voedingstekort of allergie.

Migraine kan ook gepaard gaan met spierspanningshoofdpijn. Ook verhoogt migraine de kans op een depressie. Het is belangrijk hiervoor hulp te zoeken, omdat een depressie ervoor kan zorgen dat migraine chronisch wordt.

Diagnose

De neuroloog stelt een diagnose op basis van de klachten van de patiënt. Aanvullend onderzoek is meestal niet nodig. In bijzondere gevallen zal er een CT- of MRI-scan worden gemaakt. Het bijhouden van een Hoofdpijndagboek kan de neuroloog inzicht geven in de klachten.

Behandeling

De behandeling van migraine bestaat uit een aantal leefregels en het slikken van medicijnen:

Regelmatig slapen, eten en bewegen;
Voldoende ontspanning;
Medicijnen (triptanen) die werken op de bloedvaten in het hoofd.

Met medicijnen kunnen de hoofdpijn en misselijkheid tijdens de aanval worden behandeld. Een preventieve kuur kan ervoor zorgen dat iemand minder vaak migraine krijgt. Iemand moet dan elke dag medicijnen slikken. In het meest gunstige geval kunnen de medicijnen het aantal aanvallen met de helft verminderen. Als de behandeling goed aanslaat, kan de patiënt in overleg met de neuroloog de medicatie na een tijdje weer afbouwen.

Triptanen

Triptanen zijn speciale antimigrainemiddelen. Er bestaan zeven verschillende soorten. Deze middelen helpen vaak bij een migraineaanval, maar moeten zo snel mogelijk ingenomen worden. Soms wekt de ene triptaan niet, maar blijkt een andere wel te helpen. Daarom is het soms nodig om verschillende triptanen te proberen. Ze werken alleen op de hoofdpijn en hebben geen effect op eventuele auraverschijnselen. Medicijnen tegen hoofdpijn kunnen vervelende bijwerkingen hebben of medicijnafhankelijke hoofdpijn veroorzaken. Behandeling van migraine kan ook bestaan uit:

Aanpassen van lichaamshouding;
Leren omgaan met pijn.

Aanpassen van lichaamshouding

Veel mensen met hoofdpijn verkrampen hun spieren in schouders en nek, waardoor de hoofpijn verergert. Fysiotherapie, cesar- of mensendiecktherapie kunnen helpen om de spieren ontspannen te houden.

Leren omgaan met pijn

Patiënten bij wie de pijn chronisch blijft, kunnen baat hebben bij cursussen om te leren omgaan met chronische pijn. Pijncentra, revalidatiecentra en thuiszorginstellingen bieden deze trainingen aan.
In het Slingeland Ziekenhuis kunnen mensen met chronische hoofdpijn terecht bij de Hoofdpijnpolikliniek. De neurologen en de hoofdpijnverpleegkundigen behandelen hier patiënten met langdurige hoofdpijn.