Anatomie van de hersenen

Over de werking van de hersenen is nog veel onduidelijk, al  krijgen we steeds meer informatie over het functioneren van de hersenen door wetenschappelijk onderzoek. Hersenen besturen het lichaam, ze zijn het deel van ons centrale zenuwstelsel dat zich in het hoofd bevindt. Ze zijn nodig om te denken, te bewegen en onze zintuigen en ons geheugen te gebruiken. Daarnaast maken hersenen hormonen aan, regelen ze de ademhaling, hartslag en lichaamstemperatuur. De hersenen registreren ook pijn die we ergens in ons lichaam voelen.

Indeling

De hersenen bestaan uit meerdere delen:

• De grote hersenen (cerebrum of telencephalon).
  Dit is het bovenste en grootste deel dat de structuur van een walnoot heeft. Dit deel regelt het denken, zien, spreken, voelen, ruiken en proeven. Het regelt onze emoties, gedrag en ons bewustzijn, maar ook de aansturing van spieren.
• De kleine hersenen (cerebellum).
  Dit deel ligt tegen de grote hersenen aan en regelt onze bewegingen door de coördinatie van spieren aan te sturen.
• De hersenstam.
  Dit is het onderste stukje van de hersenen dat het ruggenmerg met de hersenen verbindt. De hersenstam regelt lichamelijke processen als de spijsvertering, ademhaling, bloedsomloop, slapen & wakker worden, bewustzijn en de reflexen.
• Diencephalon (tussenhersenen).
  Dit meer primitieve deel van de hersenen ligt tussen de hersenstam en de grote hersenen. De tussenhersenen bestaan uit regelcentra.
  • Thalamus verbindt (en filtert prikkels tussen) het ruggenmerg met de grote hersenen. Thalamus is een schakelstation voor impulsen uit de zintuigen. Zo kan bij concentratie op een specifieke bezigheid de thalamus ervoor zorgen dat je andere impulsen minder bewust waarneemt.
  • Hypothalamus bestaat uit een aantal centra voor het regelen van de homeostase (o.a. bloeddruk, temperatuur, honger en dorst). Het verbindt het zenuwstelsel met het hormoonstelsel van de mens. Het staat in contact  met de hypofyse, een belangrijke klier die hormonen aanmaakt en andere hormoonklieren afremt of stimuleert.
    
    

Hersenschors

De buitenste laag van de grote hersenen heet hersenschors (cortex). Het gerimpelde uiterlijk van de buitenkant van de grote hersenen komt doordat de hersenschors sterk gevouwen is en zo een groter oppervlak heeft.

Kwabben van de grote hersenen

De grote hersenen worden door diepe groeven verdeeld in vier grote kwabben.

• Voorhoofdskwab (frontaalkwab).
  De frontaalkwab is het grootst, meest geavanceerd en onder andere verantwoordelijk voor het menselijk bewustzijn en gedrag. Het spraakcentrum is een onderdeel van dit gebied dat betrokken is bij de verwerking van taal en dan vooral bij de spraak.
• Wandbeenkwab (pariëtaalkwab).
  Deel dat betrokken is bij de zintuigen en cognitieve functies zoals ruimtelijk inzicht, lezen en rekenen.
• Achterhoofdskwab (occipitaalkwab).
  De kleinste kwab die betrokken is bij het zien.
• Slaapkwab (temporaalkwab).
  Dit deel speelt een rol bij het onthouden en herkennen van mensen en het terughalen van herinneringen.
  
  

Limbisch systeem

Het centrale deel van de hersenen dat aan het eind van de hersenstam ligt onder de grote hersenen bestaat uit een aantal onderling verbonden gebieden die betrokken zijn bij emotioneel gedrag, stemmingen, onbewust en instinctief gedrag. Onderdeel van het limbisch systeem zijn:

• Amygdala
• Cingulate cortex
• Fornix
• Hippocampus
• Hypothalamus
• Thalamus

Voor meer informatie over de onderdelen van de hersenen zie: www.hersenstichting.nl/alles-over-hersenen/de-hersenen/anatomie

• De linkerhelft van de hersenen bestuurt de rechterkant van uw lichaam en zorgt dat u ziet wat er rechts van u is. Daarnaast bevat de linkerhelft de hersendelen voor taal, analyse en voor logisch nadenken.
• De rechterhelft van de hersenen bestuurt de linkerkant van het lichaam en zorgt dat u ziet wat er links van u is. Deze helft bevat onder andere de hersendelen voor de emoties, de fantasie, ruimtelijke waarneming en de intuïtie.

In de hersenen bevinden zich vier hersenkamers (ventrikels). Deze zijn gevuld met hersenvocht (liquor). Het hersenvocht beschermt de hersenen tegen schokken. Daarnaast voert deze heldere kleurloze vloeistof ook afvalstoffen af en helpt het bij de handhaving van de juist temperatuur van de hersenen.