Overslaan en naar de inhoud gaan

Anatomie van het zenuwstelsel

Gepubliceerd op: 15 februari 2022

Het zenuwstel in het menselijk lichaam zorgt dat we inwendige en uitwendige prikkels waarnemen. Deze prikkels registreren we via onze zintuigen. Het zenuwstelstel is een communicatienetwerk dat het contact tussen alle delen van het lichaam regelt. Via het zenuwstelsel worden boodschappen (prikkels) van de hersenen naar delen in het lichaam gestuurd en omgekeerd. Het stelsel stuurt de spieren en organen aan, meestal  via het ruggenmerg.

Er is een onderscheid tussen het centrale zenuwstelsel en het perifeer zenuwstelsel.

Centrale zenuwstelsel bestaande uit:

  • de hersenen;
  • het ruggenmerg.

Perifere zenuwstelsel:

  • Zenuwen die de spieren besturen;
  • Zenuwen die de organen besturen;
  • Zenuwen die pijn, warmte en kou voelen.

Centrale zenuwstelsel

Het centrale zenuwstelsel is het controlecentrum van het zenuwstelsel en heeft de volgende functies:

  • Ontvangen van informatie van de zintuigen (sensorische informatie) over onze omgeving en over ons lichaam.
  • Het verwerken van deze informatie in de hersenen en verbinden met andere informatie (bijvoorbeeld uit het geheugen).
  • De verwerkte informatie gebruiken om de spieren en organen aan te sturen. 

Perifere zenuwstel 

Het perifere zenuwstel is de verbinding tussen het centrale zenuwstelsel, de spieren en de zintuigen. Het zorgt dat informatie van de organen, zintuigen en spieren in het centrale zenuwstelsel komt en dat er omgekeerd commando’s terug worden gestuurd.
Een zintuig is een orgaan dat prikkels waarneemt (horen, zien, voelen, ruiken, proeven) en vervolgens een signaal naar de hersenen stuurt. Het perifere zenuwstelsel kan functioneel ingedeeld worden in het autonome en het somatische zenuwstelsel.

Autonome zenuwstelsel

Dit is het deel van het zenuwstelsel waar we geen controle over hebben. Het stuurt de gladde spieren, het hart en diverse organen aan. Het is betrokken bij automatische processen in het lichaam en bij reflexen. Dit gedeelte kan weer worden onderverdeeld in:

  • Sympatisch zenuwstelsel.
    Dit deel is geactiveerd als we actief zijn, bijvoorbeeld in stressvolle situaties. Het zorgt dat de hartslag omhoog gaat, dat er veel bloed naar de spieren stroomt en het lichaam alert is.
  • Parasympatisch zenuwstelsel.
    Dit deel is actief als we ontspannen zijn en zorgt dat de hartslag daalt, dat er energie wordt opgeslagen, etc.

Somatische zenuwstelsel

Dit is het deel van het perifere zenuwstelsel waar we controle over hebben, hoewel we ons daar niet altijd bewust van zijn. Dit deel zorgt dat we kunnen lopen, bewegen, praten. Kortom, het is betrokken bij interactie met de omgeving.

 

Laatst bijgewerkt op: 12 januari 2024

Slingeland Ziekenhuis

Anatomie: hersenen, wervelkolom en zenuwstelsel

Logopedisten Dirk Berghuis en Lisa van Asten. ©foto: Marcel Rekers
Door logopedie weer kunnen slikken en praten