Ziekte van Parkinson

De ziekte van Parkinson is een hersenziekte. De hersencellen die dopamine maken sterven langzaam af bij mensen met Parkinson, waardoor een tekort aan dopamine ontstaat. Dopamine is een belangrijk chemisch stofje (een neurotransmitter) dat er onder andere voor zorgt dat we ons soepel kunnen bewegen. Een tekort aan dopamine geeft allerlei klachten.   

Bij Parkinson gaat bewegen niet meer vanzelf. Spieren in het hele lichaam werken minder goed en worden stijf. Andere klachten zijn beven, trager of zachter spreken, moeite met slikken en slaapproblemen. Patiënten met deze ziekte hebben vaker last van depressies.   De ziekte is niet dodelijk en patiënten leven er ook niet korter door. Parkinson is niet te genezen en de ziekte verergert langzaam. Zelf kan de patiënt met oefentherapie en een aangepaste levensstijl leren om zo goed mogelijk met de ziekte om te gaan.

Van de mensen van 60 jaar heeft 0,5 procent de ziekte van Parkinson, bij mensen boven de 90 is dat 5 procent. De ziekte van Parkinson begint meestal tussen het 50e en 60e jaar, maar kan ook op jongere leeftijd ontstaan. De oorzaak van Parkinson is niet bekend. Waarschijnlijk is Parkinson voor een deel erfelijk bepaald. In bepaalde families komt Parkinson namelijk vaker voor.

Parkinsonisme

Parkinsonisme is een naam voor klachten die lijken op de ziekte van Parkinson, zoals beven, stijve spieren en trage bewegingen.
Dit soort klachten komt door een beschadiging in de hersenen. De oorzaak van de beschadigingen is meestal de ziekte van Parkinson, maar ook andere ziekten kunnen dit soort klachten veroorzaken. Bijvoorbeeld multisysteem atrofie, doorbloedingsstoornissen in de hersenen (vasculair parkinsonisme) of lewy body dementie.

De klachten kunnen ook een bijverschijnsel zijn van bepaalde medicijnen. Het lastige is dat de arts meestal niet 100 procent zeker weet welke ziekte de patiënt heeft. De behandeling bij Parkinsonisme kan anders zijn dan bij de ziekte van Parkinson omdat de oorzaak anders is.

Klachten bij Ziekte van Parkinson

Niet iedereen heeft dezelfde klachten. Sommige mensen hebben weinig klachten, andere veel. Mensen met Parkinson krijgen langzaam steeds ernstiger klachten. Maar de ziekte kan ook jarenlang hetzelfde blijven.
Door de ziekte van Parkinson ontstaan problemen met bewegen. De hersenen sturen bewegingen niet goed meer aan. Bewegingsproblemen bij Parkinson beginnen altijd aan één kant van het lichaam. Parkinson kan tot de volgende bewegingsproblemen leiden:

• Nadenken over elke beweging. Soms plotseling stoppen met lopen en moeilijk weer op gang komen;
• Vallen;
• De spieren zijn stijf en vaak pijnlijk;
• Het beven van armen of benen;
• Onduidelijker praten;
• Verslikken;
• Het gezicht wordt stijf en straks, als een masker.  

Daarnaast kan iemand ook neurologische of psychische problemen krijgen: 

• Somberheid of depressie;
• Duizeligheid bij het opstaan;
• Moeheid en slecht slapen;
• Vergeetachtigheid; ·
• Veel zweten;
• Vaak plassen (soms incontinentie) en verstopping;
• Speekselvloed;
• Erectieproblemen;
• Reukproblemen.  

Bij ongeveer 40 procent van de patiënten met Parkinson komt dementie voor.  
Sommige mensen met Parkinson krijgen problemen met de impulsbeheersing, en verwardheid komt regelmatig voor bij Parkinson. Er is zelfs kans op een psychose. Deze psychische problemen kunnen ook komen door de Parkinsonmedicijnen. Verandering van medicijnen kan dan helpen.

Zie ook: folder Niet-motorische verschijnselen bij Parkinson

Behandeling

De ziekte van Parkinson is niet te genezen. Wel bestaan er medicijnen die de verschijnselen kunnen doen afnemen. Deze medicijnen vullen het dopaminetekort in de hersenen aan, of zorgen ervoor dat het effect van de dopamine wordt versterkt. Als de medicijnen niet meer genoeg helpen, is soms een hersenoperatie mogelijk. Hiervoor kunt een patiënt worden verwezen naar een van de centra in Nederland waar de hersenoperatie kan worden uitgevoerd. Andere mogelijke therapieën zijn fysiotherapie, logopedie en ergotherapie. Het Slingeland Ziekenhuis heeft een spreekuur specifiek voor patiënten met de ziekte van Parkinson. De  neuroloog kan iemand doorverwijzen naar de verpleegkundige Parkinson polikliniek. De neurologen werken ook samen met de klinisch geriaters in het ziekenhuis.

Patiëntenvereniging en websites  

• Parkinson Vereniging
• Europese Organisatie voor Parkinsonpatiënten
• Radboudumc in Nijmegen heeft een speciale website ontwikkeld: parkinsonnet.nl
• Ziekenhuischeck.nl Vergelijk kwaliteit en behandelresultaten tussen ziekenhuizen voor de ziekte van Parkinson.
• Internationale vereniging van bewegingsstoornissen (incl. Parkinson).
  Deze website is in het Engels maar de patiënteninformatie is ook in het Nederlands beschikbaar. Selecteer bij Language in de kolom links 'Nederlands'. Als u vervolgens een patient handout (folder) aanklikt is deze in het Nederlands.